Epidemija virusa korona postaje prošlost i stoga se zatvaraju kovid ambulante, a u narednih mesec dana, prema najavama nadležnih u državi, trebalo bi da bude promenjena namena i tri kovid bolnice: u Batajnici, Kruševcu i na Mišeluku u Novom Sadu. Naime, ministarka zdravlja Danica Grujičić smatra da bi trebalo da te bolnice služe za palijativnu negu, a kao argument ističe da je ova oblast zdravstva u Srbiji nedovoljno razvijena. Brigu o umirućim pacijentima, za koje medicina ne može više ništa da uradi, obično preuzima porodica, jer u bolnicama nema mesta.

Prema zvaničnim podacima, takvih pacijenata je mnogo. Samo od karcinoma na godišnjem nivou oboli oko 40.000 ljudi, a umre oko 21.000. U poslednjoj fazi bolesti pacijenta obično bolnice otpuštaju, jer zdravstveni sistem nije u mogućnosti da im pruži dostojnu palijativnu negu i samo trećina umirućih pacijenata poslednje dane života provede u bolnici, a ostali umru kod kuće. Koliko je teško gledati svoje najmilije dok ih bolest razara, znaju samo oni koji su u kući imali ovakve pacijente. Najteže je onima kojima su deca u inostranstvu – prepušteni su sami sebi i dobroj volji dalje rodbine i komšija. S druge strane, osim gubitka voljene osobe, možda je još teže to što porodica ne može da pruži adekvatnu negu, da se obezboli poslednja faza bolesti i omogući da pacijent umre dostojanstveno.

Tri bolnice

U razvijenim zemljama postoje specijalizovane ustanove koje preuzimaju ovakve pacijente i, prema mišljenju ministarke zdravlja Danice Grujičić, naša država ima mogućnosti da tri kovid bolnice budu pretvorene u jedinice za palijativnu negu, ali konačan sud o tome doneće Vlada Srbije.

Medicina pod palijacijom podrazumeva ne samo umiruće pacijente već i pacijente koji se posle teških saobraćajnih nesreća oporavljaju u Urgentnom centru po nekoliko meseci. Prema rečima ministarke, nema razloga da pacijent boravi u Urgentnom centru više od deset dana. Kako kaže, toga nema nigde u svetu i stoga ona u tom svetlu vidi smisao ove ideje da takvi pacijenti nastave lečenje u specijalizovanim zdravstvenim ustanovama u Batajnici, Kruševcu, na Mišeluku. Ona navodi da Srbija nema dovoljno obučen kadar za palijativnu negu, zbog čega je u budućem periodu neophodno raditi na obuci lekara, medicinskih radnika i negovatelja.

Slovo na papiru

Palijativna nega podrazumeva sveobuhvatno zbrinjavanje, koje je prvenstveno usmereno na lečenje bola, a pored toga treba pružiti psihološku i socijalnu podršku članovima porodica koji brinu o tom pacijentu. Strategija o palijativnom zbrinjavanju, koja je usvojena još 2009. godine, predvidela je da se problem umirućih pacijenata reši otvaranjem posebnih jedinica za palijativno zbrinjavanje u okviru opštih bolnica. Sve je ostalo mrtvo slovo na papiru, a palijativne jedinice otvorile su samo pojedine bolnice.

Da podsetimo, Strategijom je planirano da takve jedinice budu u 25 okruga, sa ukupno 300 postelja. Trebalo je da prva faza bude završena do 2013. godine i da zdravstveni sistem ima 140 postelja za palijativnu negu, a da se do 2015. godine otvori još 160 postelja. Predviđeno je da u ovakvim jedinicama pacijenti borave najduže 15 dana da bi se porodica odmorila, ali da to može da se ponovi više puta godišnje.